Donderdag debatteerde de gemeenteraad over de begroting 2021. Forse bezuinigingen zijn nodig, maar daar moeten we niet angstig over doen. De boodschap is dat we bij de kosten teruggaan naar het landelijk gemiddelde. Dat is niet barbaars of spartaans, maar heel gezond. Raadslid Joost Pals benadrukte dat vooral de personele kosten omlaag moeten - en ook kunnen.
Raadsvergadering
Hieronder vindt u de bijdrage zoals Joost Pals in 1e termijn heeft gegeven.
Voorzitter, na de commissiebehandeling is het amendement op de begroting verder uitgewerkt. Op zo'n manier dat het kan rekenen op een breed draagvlak. Draagvlak in de raad, maar ook met het college is gezocht naar een formulering die ambitieus, haalbaar en concreet is. Die balans is met dit amendement gevonden. Het amendement kan wellicht wat technisch ogen, maar het is van politiek en inhoudelijk belang. Waar we in Bergen op Zoom namelijk heel erg goed in zijn is het volgende.
We spreken iets af en zetten dat op papier. Zoals het focusakkoord. Vervolgens gaan we ermee aan de slag. Gaandeweg blijkt dat het niet helemaal lukt om de afspraak te realiseren. In dit geval het invullen van de bezuinigingsopdracht per 1-1-2021. En dan komt de kern: dan laten we dat zweven. Dat is typerend voor onze oude bestuurscultuur. We stellen de opdracht niet bij. We laten de verwachtingen uiteen gaan. Pas als die verwachtingen een mijl uit elkaar liggen, komt dat aan de oppervlakte.
Dat is precies wat we met dit amendement willen voorkomen. We stellen de opdracht daarom bij op basis van de drie eerder genoemde termen. Ambitieus, haalbaar en concreet. De bezuinigingsopdracht wordt geactualiseerd voor de inflatie. Voor de jaarschijf 2021 wordt het tempo afgesproken op drie mijlpalen in het jaar. En in mei de volledige opdracht ingevuld voor 2022 en verder.
Dat wat betreft het amendement en dan nog enkele korte opmerkingen over de begroting zelf. Want de actualiteit laat zien dat het nodig is om nogmaals de ernst van de situatie te benadrukken.
Her en der lijkt toch nog het idee te bestaan 'het waait wel over'. Of dat we even voor twee jaar de broekriem moeten aanhalen en dan weer terug kunnen naar hoe het was. Tegen degenen die dat denken zeg ik: vergeet het. Met een exploitatietekort van 10 miljoen en een schuldenlast van 300 miljoen gaan we die volledige invulling van de bezuinigingen moeten realiseren. En niet voor 2 jaar, maar voor vele jaren. Dit gaat niet om 'een paar moeilijke jaren waar we doorheen moeten', zoals ik laatst ergens hoorde. Wie dat denkt heeft echt geen benul van de situatie.
De begroting ná de gehele bezuinigingsopdracht gaat gewoon de structurele nieuwe werkelijkheid worden. Daar moeten we niet angstig over doen. Het is helemaal geen onmenselijke opdracht. De kern is: we gaan qua kosten terug naar het landelijk gemiddelde.
De 5,93 miljoen bezuinigingen op personeel: we gaan terug naar het landelijk gemiddelde. De 3,56 miljoen op het sociaal domein: we gaan terug naar het landelijk gemiddelde. De 4,17 miljoen op economie, cultuur en sport: we gaan terug naar het landelijk gemiddelde.
Het is ook belangrijk om daar vaart mee te maken. Waar de schuldenlast in de vorige twee bestuursperioden langzaamaan werd afgebouwd staat deze bestuursperiode nog steeds in het teken van een uit de hand gelopen exploitatie.
De noodmaatregel van de uitgavenstop is begrijpelijk en nodig - maar het is niet gezond. Het is niet gezond om lang vanuit noodmaatregelen te werken. We zullen door de zure appel heen moeten bijten, zodat we weliswaar nog jaren zuinig aan zullen moeten doen en de nodige discipline moeten betrachten, maar we in zoverre wel weer in een normale situatie komen waar het kan gaan om 'een onsje meer of minder'.
Tot slot. De tabel in het amendement is leidend voor de bezuinigingen. Zonder daar iets aan af te doen benadrukt onze fractie ook de rode draad in het focusakkoord om kritisch te kijken naar de apparaatskosten. Dan moet me toch wat van het hart. Wat wij graag op tegeltjes zien staan, zijn de volgende twee citaten uit het focusakkoord: 1. 'We kijken allereerst kritisch in eigen huis: personeel en overhead' en 2. 'We werken met minder fte's, overhead en inhuur'. Want daar zit ook volop ruimte om deze gemeente weer financieel gezond te maken.
