Raadslid Joost Pals schrijft in een column bij KijkopBergenopZoom over het financiële wel en wee van de gemeente Bergen op Zoom. Deze keer komt hij met alternatieven voor de bezuinigingsvoorstellen van het college.
"In het bezuinigingsvoorstel van het college gaat de bijl in het minimabeleid en wordt de OZB met 25% verhoogd. Niet goed en ook niet de afspraak. Maar wat zijn dan alternatieven voor de gemeenteraad om deze pijnlijke bezuinigingen te voorkomen?
Een belangrijk punt in het Focusakkoord is om allereerst te bezuinigen op de personele kosten. Terecht, want die zijn bij de gemeente Bergen op Zoom ook erg hoog. In het bijzonder de overhead. De managementlaag maakt de gemeente topzwaar. Het voorstel van het college zet nog onvoldoende in op het terugdringen van de personele kosten.
De makkelijkste maatregel is om gebruik te maken van het natuurlijk verloop: tijdelijke contracten lopen af, ambtenaren gaan met pensioen of ze vinden op eigen initiatief elders een andere baan. Dat laatste kun je ook stimuleren. Mensen helpen om een nieuwe baan te vinden.
Maar het hoeft zich niet te beperken tot natuurlijk verloop. Je kunt ook de strategische keuze maken om versneld tot een slankere organisatie te komen. Dat geeft eenmalige kosten, maar daarmee kun je wel structureel de exploitatie verbeteren. Zeker bij niet functionerende medewerkers is het op de lange termijn duurder om ze aan te houden. Niet alleen in euro's, maar net zo goed door een negatieve invloed op de organisatiecultuur. Hier geldt het adagium "zachte heelmeesters maken stinkende wonden".
Een concrete maatregel die zo snel mogelijk genomen moet worden, is het schrappen van het budget voor vervangende inhuur bij ziekteverlof. Als een ambtenaar ziek is, is er momenteel binnen de gemeente Bergen op Zoom een budget om iemand anders in te huren. Dat klinkt aardig, maar is duur en werkt averechts. Het is ingevoerd in 2018 en kost jaarlijks meer dan 800.000 euro.
Natuurlijk kan iemand ziek worden. Dat is heel vervelend. Maar dan is het heel normaal dat je zoiets binnen een afdeling met elkaar opvangt. Collega's nemen dan voor elkaar waar en zetten de schouders eronder. Heel normaal. Het helpt zo ook om samen het ziekteverzuim te verlagen. Dat is bij de gemeente Bergen op Zoom zeer hoog.
Het automatisme van vervangende inhuur leidt tot een verkeerde mentaliteit. Niet goed voor de organisatiecultuur. Dus permanent schrappen. Het levert een structurele bezuiniging op van meer dan 800.000 euro.
Nog een concrete maatregel. Het tijdelijk fors verlagen van het opleidingsbudget. Niet een klein beetje, zoals het college voorstelt, maar radicaal. Dat bespaart jaarlijks bijna 800.000 euro op. Ik benadruk wel: tijdelijk! Want het is in het belang van een duurzaam personeelsbeleid dat medewerkers op de lange termijn getraind blijven worden. Maar als tijdelijke maatregel voor 1 of 2 jaar is het zeker te rechtvaardigen. Parallel hieraan kan de organisatie afslanken en de structurele bezuiniging gerealiseerd worden.
Met deze maatregelen blijft de gemeente binnen de opdracht van het Focusakkoord. Eerst snijden in eigen vlees. Daarnaast doen deze maatregelen minder pijn voor de inwoners en ondernemers. Ja, voor individuele ambtenaren kan het niet leuk zijn. Maar afslanken is wel in het belang van de organisatie. Financieel, maar net zo goed voor het verbeteren van de organisatiecultuur, want een topzware bureaucratie werkt verstikkend. Ook voor de ambtenaar op de werkvloer.
In mijn volgende column deel 2 van hoe het anders en beter kan.
(Deze column is eerder geplaatst op www.kijkopbergenopzoom.nl)
