Een schone en veilige leefomgeving is een speerpunt van Lokaal Realisme. In 2023 komt er 200.000 euro extra budget voor het schoonmaken van de binnenstad, de wijken en de bossen. Voor Lokaal Realisme is dit een eerste stap naar een echt schoner Bergen op Zoom. Julien Voets schrijft erover in deze column.
Afgelopen week hebben we in de raad de nieuwe aanpak besproken voor het groen- en schoonmaakbeleid van de komende jaren (het zogenoemde IBOR-beleid). Bergen op Zoom wil met 200.000 euro extra budget zich meer richten op het schoonmaken van onze binnenstad, de wijken en de bossen, en minder op het aansporen van inwoners om hun afval op te ruimen. Wat maakt de keuze om meer schoon te maken als béter en verstandiger?
Hopeloze strijd tegen gedragsverandering
Al sinds mensenheugenis probeert Bergen op Zoom, net als andere gemeentes, mensen aan te sporen hun afval op te ruimen. Wat gemeentes zoals de onze vaak vergeten is dat de individualisering van onze samenleving ook in onze stad alsmaar toeneemt - en daardoor de afvaldumpers moeilijker bereikt worden. Niet voor niets is het regelmatig een zooitje op bepaalde plekken in de binnenstad en bijvoorbeeld in Gageldonk. De beperkte boa-capaciteit in Bergen op Zoom helpt hier nauwelijks bij.
Zelf je afval meenemen
Het probleem is ook internationaal te herkennen. Bijna overal in West-Europa is de strijd tegen afvaldumpers herkenbaar, bij het ene land succesvoller dan de ander. Een land dat hierin uitspringt is Zwitserland. Dit is een land waarbij het lijkt alsof het in de genen van de Zwitsers zit, om zelf je afval mee te nemen als je geen prullenbak kunt vinden. Het is ook een land waarbij er nauwelijks ingespeeld hoeft te worden op gedragsverandering, en dus er amper geld in gestoken wordt.
Plastic verpakkingen
Duitsland daarentegen kampt met een soortgelijk gedragsprobleem als in Nederland. Het land heeft meerdere internationale verdragen getekend om plastic afval tegen te gaan. In de nationale politiek zijn de Duitsers behoorlijk actief met het uitbannen van plastic verpakkingen, het verplichten van afbreekbare verpakkingen en het subsidiëren van bio-producten. Deze combinatie zorgt ieder jaar voor een forse daling van huis- en zwerfafval.
Als middelgrote gemeente moeten we opboksen tegen de beperkte wetten binnen Nederland tegen plastic afval en ander verpakkingsmateriaal.
Extra budget
Terug naar Bergen op Zoom. De gemeenteraad kreeg een voorstel om bovenop de 19,6 miljoen euro aan IBOR-beleid, 200.000 euro extra aan budget toe te voegen. Hierbij kregen we 4 scenario’s waar we uit konden kiezen.
Het 1e scenario was het huidige (achterhaalde) beleid aan te houden, de 2e was het budget ophogen met een half miljoen euro en de 3e met zelfs €2,9 miljoen.
Meer schoonmaken
Het 4e scenario was voor ons als Lokaal Realisme veel interessanter: het anders inzetten van de €19,6 miljoen euro waarbij er meer schoongemaakt kan worden in de binnenstad, de wijken en de bossen. Immers zien we nog veel te vaak dat er gebieden vervuilen in onze gemeente, en met het anders inzetten van het geld kunnen we een andere aanpak toepassen voor hetzelfde geld. Terug naar de basis is dus het devies zodat die in ieder geval op orde komt.
Meer resultaat, meer controle
Zoals Lokaal Realisme al regelmatig duidelijk maakt om meer te willen krijgen van ieder uitgegeven euro, moeten we ook nu proberen die controle erop vast te houden. Met een extra budget betekent het dus dat we méér resultaat kunnen bereiken. Belangrijk is om ieder jaar te evalueren op dit budget en in de binnenstad en wijken te polsen zodat we de aanpak indien nodig kunnen bijstellen en verbeteren.
Extra handhaving
Als we dan toch in de toekomst meer willen inzetten op gedragsverandering, kunnen we allereerst onze energie en geld verstandiger insteken in het op orde brengen van onze binnenstad, wijken en bossen. Resultaatgerichter werken kan bijdragen aan het verschonen van onze straten, om vervolgens de boa-capaciteit uit te breiden voor extra handhaving en in combinatie met gedragsverandering onze inwoners te wijzen op het schoon houden van onze gemeente.
Wel zou het dan van bovenaf helpen als de landelijke overheid eens zal leren van de Duitse aanpak, en te voorkomen dat mensen hun handen met verpakkingsmateriaal kunnen vullen om die vervolgens te kunnen weggooien. Tot die tijd gaan we in Bergen op Zoom in ieder geval het beste alternatief uitrollen.
Julien Voets, 22 december 2022
