Het college had geen spijt over het inpikken van de coronasteun, maar slechts over "de beeldvorming". Vier partijen deden een misplaatst beroep op "de bestuurbaarheid" van Bergen op Zoom. In deze column gaat raadslid Joost Pals in op wat er is er gebeurd en hoe het nu verder moet.
Een bizarre en lange raadsvergadering was het. Ik zal me beperken tot de kern, want over alle aspecten bij elkaar kun je wel een heel boek schrijven.
Spijt over de beeldvorming
In het lange debat betreurde het college de beeldvorming die was ontstaan. Hoe er door de pers en op social media werd gesproken. Maar nergens sprak het college spijt uit over de eigen daden. Als een kind dat een graai in de snoeppot heeft gedaan en enkel baalde dat het was betrapt. "Had nu maar niemand gekeken…"
Kritisch denkvermogen
Een klassieke valkuil is groepsdenken. Een team is zo intensief aan de slag dat het basale stommiteiten niet ziet. Er is dan ook geen tegenspraak meer vanuit de leden van het team. Maar in april werden door wethouder Koenders en Van der Zwan de juiste kritische vragen gesteld. Zo blijkt uit de notulen die vorige week openbaar zijn gemaakt. Op die vragen werden ambtelijk hele slappe antwoorden gegeven - en tóch stemden de (aanvankelijk) kritische wethouders uiteindelijk in met het besluit.
Let wel, ze stemden zelf, individueel, in met het besluit. Dat gaat tien stappen verder dan dat zich neerlegden bij een meerderheidsbesluit. We hebben dus twee kritische wethouders, maar die staan kennelijk niet stevig genoeg in de schoenen om in het college te zeggen "tot hier en niet verder, basta". Terwijl dat óók onderdeel is van hun baan.
Misplaatst beroep op bestuurbaarheid
Wethouders naar huis sturen is één, maar natuurlijk moet je rekening houden met de consequenties. Verkiezingen binnen een half jaar. De behandeling van een begroting, zonder de aanwezigheid van een college. Alle fracties die de motie van wantrouwen steunden hebben die overwegingen gemaakt. Vanzelfsprekend.
De fracties die het college steunden, GBWP, CDA, VVD en D66, deden een misplaatst beroep op de "bestuurbaarheid" van Bergen op Zoom. Want "geen wethouders meer" zou heel slecht zijn voor de inwoners van Bergen op Zoom.
Kletskoek. De begroting is al klaar. De raad kan daar gewoon een besluit over nemen. De boel draait die laatste maanden door, ook zonder deze wethouders. Bovendien, er is wel wat gebeurd hè? Een graai in de coronasteun. Het meermaals niet informeren van de gemeenteraad. De opdracht van het Focusakkoord niet uitvoeren. Een college dat Bergen op Zoom te schande heeft gemaakt. Dat zijn niet de wethouders die Bergen op Zoom nodig heeft.
Elkaar de bal toespelen
Het misplaatste argument over de "bestuurbaarheid" gaat helemaal niet over de inwoners van Bergen op Zoom, maar is feitelijk gericht op zelfbehoud voor de politieke bubbel. De kliek die elkaar de bal toespeelt en die samen de baantjes willen verdelen. Dát willen ze niet in gevaar brengen.
De bezem moet erdoor en dat gaat met deze wethouders niet lukken. Zover dat nog niet duidelijk was, bleek dat wel aan het eind van de avond, toen wethouder Jacobs het woord nam. Hij koos een verbaal agressieve lijn. Niet het college had zich vergaloppeerd. Nee, het waren de raad, de pers, de social media en de rest van de wereld die Bergen op Zoom door het slijk hadden gehaald. Het was volgens hem "onacceptabel" wat de rest van de wereld had gedaan.
Hoe nu verder?
Er zijn twee routes. De eerste dreigt te gaan gebeuren. Namelijk dat GBWP, CDA, VVD en D66 terugvallen in de oude machtspolitiek van een coalitie. Dan krijg je coalitie met de kleinst mogelijke meerderheid van 17 zetels en een oppositie van 16 zetels. Het college weet zich gesteund door coalitiepartijen en duwt elk voorstel door de gemeenteraad. Dat was waar we vorig jaar met het Focusakkoord nu juist van af wilden geraken.
De tweede route is dat de gemeenteraad toch - opnieuw - het initiatief naar zich toehaalt. Net als vorig jaar. Het college wil enkel nog spreken met partijen die tegen de motie van wantrouwen stemden, maar dat zegt niets over wat de raad zelf kan en wil doen.
Terugval in oud gedrag
Ik ben realist genoeg om te zien dat het waarschijnlijk de eerste route zal worden. Terugval in oud gedrag. Een coalitie van 17 zetels. GBWP, CDA, VVD en D66 die het belangrijker vinden om een lam college naar de eindstreep te laten strompelen dan te werken aan een eerlijker gemeentebestuur.
Nog een klein half jaar en dan zijn er gemeenteraadsverkiezingen. Pas dan zal er de echte kans zijn om schoon schip te maken. Een breuk met de oude machtspolitiek en de bezem door het stadskantoor.
Joost Pals, 2 oktober 2021
