Column: Verslaafd aan uitgeven

Eindelijk komt de rijksoverheid met geld over de brug voor het sociaal domein. Maar wat doet de gemeente…? Raadslid Joost Pals schrijft in deze column over de gemeentelijke verslaving van geld uitgeven.

Wie gaat dat betalen…

Al jaren bakkeleien de gemeenten met de rijksoverheid over de bekostiging van het sociaal domein. De gemeenten vinden dat ze te weinig geld krijgen van het rijk voor de uitvoering van het sociaal domein. In een eerdere column schreef ik al dat de gemeenten wel een beetje boter op het hoofd hebben, want ze meenden destijds dat ze die taken veel beter konden doen.

De discussie over de bekostiging van het sociaal domein kent sinds vorige maand een nieuw hoofdstuk. Een "Commissie van Wijzen" deed toen uitspraak over de financiering van de jeugdzorg. Daarnaast kwam de commissie ook met aan­bevelingen over het verbeteren van de kwaliteit en de doelmatigheid van de zorg.

Niet alles is jeugdzorg

Een belangrijke inhoudelijke aanbeveling is om niet overal meer het etiket "jeugdzorg" op te plakken. De verantwoordelijkheid voor het gewone opvoeden en opgroeien begint immers bij de ouders. Pas wanneer dat niet volstaat, komt jeugdzorg door de overheid in beeld. De commissie noemt daarvoor drie situaties: als de veiligheid van het kind in het geding komt, als het kind een psychische of lichamelijke beperking heeft of als het niet goed kan deelnemen aan de maat­schappij.

5,3 miljoen voor Bergen op Zoom

Terug naar de financiële kant van het verhaal. Door de uitspraak van de commissie stelt het rijk 1,3 miljard euro extra beschikbaar voor jeugdzorg. Bergen op Zoom ontvangt ruim 5,3 miljoen euro extra in 2022. Over de jaren daarna zal een volgend kabinet nog formeel moeten besluiten.

5,3 miljoen, da's een fijne meevaller voor de armlastige gemeente Bergen op Zoom. Beter laat dan nooit, maar de rijksoverheid neemt eindelijk haar ver­ant­woordelijk­heid. De gemeente hoeft die 5,3 miljoen niet meer zélf bij te passen. Even financieel op adem komen.

Uitgeven aan nieuw beleid?

Maar dan had je niet gerekend op het college van B&W te Bergen op Zoom! Want de wethouders willen die 5,3 miljoen uitgeven aan nieuw beleid en extra jeugdzorg. Het is geen grap. Ze schrijven het - zonder blikken of blozen - in het beleids­kader dat ze naar de gemeenteraad hebben gestuurd.

Jarenlang klaagt de gemeente dat ze te weinig geld krijgt om die taak uit te kunnen voeren. Dan komt dat geld er. En dan wil ze het aan nieuwe dingen gaan uitgeven.

Even naïef: het zou natuurlijk kunnen zijn dat er hele goede, slimme en belangrijke plannen op de plank liggen in het stadskantoor. Plannen die alleen niet uitgevoerd konden worden, omdat het geld ontbrak. Dan kun je best discussiëren om dat nu wél te gaan doen. Hoe dan ook, die nuance is niet nodig. Ik stelde namelijk laatst maar eens de vraag of zulke plannen er waren. Het antwoord was nee. Geen plannen. Wel de drang om 5,3 miljoen euro uit te geven, maar geen plannen. Nou ja, er was een idee om "iets" met jeugd­werkloosheid te gaan doen.

Verslaafd aan geld uitgeven

Het meest choquerende is nog wel het gemak waarmee het voorgesteld wordt. De rijksoverheid komt eindelijk met bekostiging voor bestaand beleid over de brug - en hoppa - de gemeente wil het al weer uitgeven aan nieuw beleid. Dat is een uiterst ongezonde reflex en dit college staat het toe.

Niemand stelt het belang van goede jeugdzorg ter discussie. Geen politieke partij in Bergen op Zoom die dat doet. Maar 5,3 miljoen euro er doorheen willen jagen heeft niets met goede jeugdzorg te maken. Het toont wel aan dat de gemeente Bergen op Zoom nog steeds verslaafd is aan geld uitgeven.

Komende donderdag gaan we zien of de gemeenteraad hier een stokje voor steekt.

De hoogste tijd om nu echt af te kicken

Naschrift: de gemeenteraad heeft bij de behandeling van het beleidskader inderdaad voorkomen dat de 5,3 miljoen euro wordt uitgegeven aan nieuw beleid. Meer informatie leest u in dit artikel.