Ons raadslid Antoinette Harteveld bepleit een meer preventieve aanpak in het sociaal domein. Dat kan armoede en allerlei verdere sociale problematiek voorkomen. Preventie kan ook dure zorgtrajecten voorkomen.
Brief
Aan het College van B & W
Postbus 35
4600 AA Bergen op Zoom
Bergen op Zoom, 18 september 2022
Betreft: Preventief inzetten op armoede bij inwoners en zo het inzetten van onnodige zorg voorkomen.
Geacht College,
Al geruime tijd is er sprake van toenemende armoede bij inwoners. Door deze armoede zitten mensen niet goed meer in hun vel wat kan leiden tot grotere psychische- sociale problemen. Waar wij als gemeente mede verantwoordelijk voor zijn. De toenemende energieprijzen doen hier ook geen goed aan.
Vanwege deze zorgen hebben wij als fractie contact gehad met verschillende inwoners om meer inzicht te krijgen in hun zorgen en financiële huishouding. Wij bieden hierbij een tweetal casussen aan om vervolgens concreet aan te geven waar we ons als gemeente op dienen te focussen.
AOW en klein pensioen
Wij spraken een mevrouw van 75 jaar. Al geruime tijd merkt zij dat haar AOW en kleine pensioen sneller op gaan dan de voorgaande jaren. Zij gaat zich hierdoor van alles ontzeggen. Ze gaat niet veel meer naar buiten en de boodschappen zijn duur. Winkelen of een kopje koffie op het terras met haar vriendinnen zit er niet meer in.
Vereenzaming
De huisarts ziet haar voor een controle en ziet haar vereenzaming. Hij vraagt de ouderen verpleegkundige bij mevrouw langs te gaan. Deze geeft haar het advies om naar de dagbesteding te gaan. Vreselijk vindt mevrouw dat. Vogelhuisjes timmeren is niet haar ding. Liever gaat ze zelfstandig op pad, met haar vriendinnen. Mevrouw geeft ook aan mogelijk haar auto te verkopen, want benzine is duur. Hierop geeft de verpleegkundige aan dat Vervoer op Maat dan een idee is.
Energie
Mevrouw maakt zich steeds meer zorgen. De kranten en het journaal melden alsmaar stijgende energie prijzen. Ze begrijpt ook niet hoe dit werkt en niemand kan het haar goed uitleggen. Ze ligt er wakker van. Ze heeft wat goedkope (onveilige) kacheltjes gekocht en de centrale verwarming zet ze uit. Ze geeft aan zich mogelijk niet meer of minder te gaan douchen, maar zich te wassen met koud water aan de kraan.
Gezin met 3 pubers
We hebben ook een gezin gesproken, met 3 pubers, waar geldproblemen zijn. Zij hebben in 2016 noodgedwongen hun huis moeten verkopen, omdat de vader binnen dit gezin zijn baan kwijtraakte. Het huis is bovendien met verlies verkocht en het gezin had hierna geen andere keus dan voor een (te) hoge prijs te gaan huren in de vrije sector. Inmiddels hebben beide ouders een drukke baan. Door de geldproblemen die in het gezin bestaan, is het niet gezellig thuis.
Met lege maag naar school
Vaak is er geen geld voor eten. De pubers gaan met een lege maag naar school. Het is voor de ouders confronterend om steeds deurwaarders te woord te staan. Na verloop van tijd raakt het geduld bij beide ouders op en dat merken ook de kinderen, die in de pubertijd zitten en overal flink tegenin gaan.
Ouders geven aan dat de stijgende energieprijzen, mogelijk ook extra problemen op gaan leveren. Ze zetten hun termijn bedrag fors omlaag. Ze vragen zich af waar ze nog voor werken. Ze draaien iedere cent om en omdat ze iets teveel verdienen denken ze dat ze niet voor toeslagen of de voedselbank in aanmerking komen. Ergens schamen ze zich ook enorm voor de huidige situatie. Daarom houden zij zich er maar stil over naar de omgeving.
Arrangement bij zorgaanbieder
Dit alles heeft gevolgen, vooral op het gedrag van de kinderen. Omdat ze toch alles zo goed mogelijk voor hun kinderen willen, hebben de ouders voor hen hulp bij de gemeente gevraagd. Naar alle waarschijnlijkheid krijgen alle drie de kinderen een arrangement bij een zorgaanbieder om te praten over hun (gedrags)problemen.
Terugkomende op de casussen blijkt dat het allemaal goed bedoeld is. We constateren dat we als gemeente de beschikbare budgetten (zoals jeugd/WMO) verkeerd inzetten, namelijk achteraf.
Achteraf repareren
Als de mevrouw van 75 jaar de adviezen opvolgt van de hulpverlening, dan gaat ze naar de dagbesteding via de WMO en wordt ze afhankelijk gemaakt van Vervoer op Maat (WMO). Dit terwijl mevrouw, onafhankelijk kan en wil zijn en nog mobiel genoeg is om zelfstandig te rijden. Doordat mevrouw niet meer gaat douchen, zal haar lichamelijke gezondheid achteruit gaan. Ze zal ook hiervoor hulp nodig hebben van de gemeente. Wellicht naast persoonlijke verzorging ook hulp in de huishouding. En psychisch kan ze het allemaal ook niet meer aan. Kortom: vermoedelijk zal de gemeente achteraf veel moeten repareren. Terwijl preventief inzetten veel voorkomen kan en kwaliteit van leven biedt.
Bij het gezin, wat momenteel te kampen heeft met geldproblemen, zullen er vermoedelijk drie arrangementen ingezet worden voor de 3 pubers (die niet de bron van de problematiek vormen). De gemiddelde prijs per arrangement, per kind, is €4.500,- (www.voordejeugdwestbrabantwest.nl). De ouders ondersteunen we namelijk niet met hun geldproblemen, wat van invloed is op het leven van de 3 pubers. Dit kan mogelijkerwijs ontaarden in een huisuitzetting, in baanverlies, een scheiding en uithuisplaatsing van de kinderen.
Emotionele en financiële belasting
Dit alles bij elkaar is een enorm emotionele en financiële belasting voor het gezin. Als we dit laten gebeuren, kan dit voor de gemeente behoorlijk veel geld kosten. Dan krijg je mogelijk de optelsom: het aantal arrangementen van €4.500,00 p.p. Daarnaast is het inzetten van deze arrangementen wellicht weggegooid geld, daar de thuissituatie eerst op orde moet zijn, voor je de kinderen kan helpen.
De kosten kunnen nog hoger oplopen als er sprake is van huisuitzetting etc. Gezin blijft door de pubers i.v.m. scholen toch gebonden aan Bergen op Zoom dus zij zullen geholpen moeten worden met nieuwe huisvesting etc. Als er eerst gewerkt wordt aan de thuissituatie, is er voor de pubers geen "niet vrij toegankelijke zorg" nodig.
Basis op orde brengen
Deze twee casussen staan niet op zich zelf. Er zijn talloze voorbeelden. Ze geven voor Lokaal Realisme aan dat de budgetten Jeugd/ WMO nu op de verkeerde manier ingezet worden en veelal achteraf. Dit zorgt voor extra ‘puin' wat vervolgens toch weer door de gemeente dient te worden opgeruimd. Soms zinloos in het geval van casus 2. Als we meer aan de voorkant inzetten door eerst de basis op orde te brengen, voorkomen we het ontstaan van een grote puinhoop.
Vragen
Naar aanleiding van de casussen en de toenemende armoede en energieprijzen hebben we de volgende vragen, conform artikel 34 van het reglement van orde :
- Is het college bereid om te investeren in preventieve maatregelen waardoor ‘achteraf repareren' zoveel mogelijk aan de voorkant voorkomen wordt, om effectievere hulp aan te bieden aan huishoudens met (bestaande) problematieken? Aanvullend hierop: de focus dient naar onze mening gelegd te worden op controle over de acuut financiële knelpunten binnen een huishouden in plaats van direct te kijken naar zorg-arrangementen.
- Is het college bereid om de organisatie de opdracht te geven om zeer outreachend te handelen, om direct naar de gezinnen te gaan, en dus te kijken naar een hulpverleningsteam wat hierbij aansluit?
- In navolging op vraag 2: is het college dan ook bereid om, via het outreachend werken, het budget jeugd/ wmo hiervoor preventief te gebruiken, waardoor schulden van gezinnen overgenomen kunnen worden? Door preventief in te gaan zetten voorkom je het inzetten van de zorgarrangementen / voorzieningen wat op langere termijn heel veel zal besparen.
Met belangstelling zien wij de antwoorden tegemoet,
Met vriendelijke groet,
Antoinette Harteveld - Meulmeester
Raadslid
